Het Voka Charter Duurzaam Ondernemen, uw opstap naar een duurzame organisatie
Sinds de Verenigde Naties in 2015 hun “Agenda 2030” lanceerden, heeft iedereen de mond vol van duurzaamheid. Met de 17 duurzame ontwikkelingsdoelstellingen (ook gekend als de SDG’s) werd een traject uitgetekend naar een duurzame wereld. Duurzaamheid is niet alleen een verantwoordelijkheid van overheden, maar ook van burgers en bedrijven.
Hoe kunnen wij als bedrijf bijdragen aan de SDG’s?
Op het eerste gezicht is het misschien niet meteen duidelijk hoe bedrijven kunnen meewerken aan de realisatie van de SDG’s. Daarom hebben de Vlaamse Kamers van Koophandel (Voka) een praktisch programma uitgewerkt waarbij, vertrekkende vanuit de concrete activiteiten van elk bedrijf, samen met het management een actieplan wordt uitgewerkt dat bijdraagt tot de realisatie van verschillende SDG’s.
Gemakkelijkheidshalve worden de SDG’s wel eens in 5 pijlers gegroepeerd, volgens het model van de 5 P’s (People, Planet, Prosperity, Peace en Partnership). Binnen deze pijlers zijn er voor bedrijven meerdere thema’s die zeker relevant zijn.
Mensen (People)
duurzaam HR beleid, welzijn op de werkvloer, levenslang leren, diversiteit
behoorlijk bestuur, goede dialoog met stakeholders, heldere communicatie
Partners (Partnerships)
samenwerking met andere organisaties, engagement in internationale projecten
Wat zijn de verschillende stappen van het VCDO?
De Kamer kijkt samen met de onderneming naar haar uitdagingen. Zo wordt een plan opgesteld van minstens 10 actiepunten dat rekening houdt met de specifieke kenmerken en mogelijkheden van elk bedrijf.
Na één jaar gebeurt een evaluatie door een externe evaluatiecommissie. Een positieve evaluatie leidt tot de toekenning van het Voka Charter Duurzaam Ondernemen (VCDO). Krijgt het bedrijf drie jaar na elkaar een positieve evaluatie en realiseert het acties binnen elk van de 17 SDG’s, dan krijgt het het SDG Pioneer certificaat van het United Nations Institute for Training and Research (UNITAR). Dit is een officiële erkenning door de Verenigde Naties voor de geleverde inspanningen op vlak van duurzaamheid en wordt uitgereikt door CIFAL Flanders, het internationaal opleidingscentrum verbonden aan UNITAR.
De internationale uitstraling van een dergelijk VN-certificaat mag niet onderschat worden. Het is een belangrijke meerwaarde voor Vlaamse kmo’s die exporteren of exportambities hebben.
Werken aan duurzaamheid is investeren op middellange en lange termijn. Het verplicht bedrijfsleiders om na te denken over hun huidige manier van werken, om te zoeken naar verbeteringen en om opportuniteiten te benutten. Maar het helpt ook om proactief risico’s aan te pakken en zich beter te wapenen tegen toekomstige uitdagingen. Duurzaamheid wordt daarmee een synoniem van future proof.
Bedrijven die inzetten op duurzaam ondernemen zijn niet alleen weerbaarder en efficiënter maar kunnen ook meer talent aantrekken en behouden. Daarenboven verwachten klanten, leveranciers en werknemers almaar vaker dat producten en diensten in faire omstandigheden worden gemaakt en geleverd.
VCDO: getuigenissen van bedrijven en voorbeelden van concrete acties
In 2020 en 2021 ontvingen in totaal 123 VCDO-deelnemers het SDG Pioneer certificaat van de Verenigde Naties. De bedrijven hebben er de afgelopen drie jaar succesvol werk van gemaakt om via het Voka Charter Duurzaam Ondernemen de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen toe te passen in hun bedrijfsvoering. Zij bewijzen dat innovatie, het terugdringen van de klimaatimpact en investeren in mensen bijdraagt tot de uitbouw van een duurzaam bedrijf dat klaarstaat voor de toekomst.
Maar ondertussen heeft Voka ook een vervolgtraject voor bedrijven die verder willen gaan. Via een stapsgewijs engagement kunnen ze SDG Champion tot zelfs SDG Ambassador worden. Voor SDG Champion moeten bedrijven een pilootproject rond transitie, bijvoorbeeld binnen de circulaire economie of m.b.t de verduurzaming van het businessmodel, realiseren en dit in een periode van 2 jaar. Voor SDG Ambassador wordt de lat nog hoger gelegd en moeten bedrijven acties ondernemen in het kader van due diligence (bedrijven en mensenrechten) en dit in een periode van minstens 1 jaar.
Enkele van de quick wins die de deelnemers hebben geboekt
Relighting door vervanging van verlichting door een alternatief zoals LED-verlichting en andere maatregelen gericht op rationeel energiegebruik voor verwarming, koeling in industriële processen en kantoorapparatuur.
Installatie van softwaresuite op voertuigen, waardoor de dispatchingseenheden de positie van deze voertuigen in real time kennen wat het aantal afgelegde kilometers vermindert en de CO²-uitstoot verlaagt.
Organisatie van een dialoog met de werknemers, ontwikkeling van een loopbaan-ontwikkelingsbeleid, verbetering van de werkomgeving en acties rond gezonde voeding.
Organisatie van een dialoog met de belanghebbenden voor nieuwe investeringsprojecten en activiteiten.
Een bedrijf dat wasmiddelen vervaardigt, heeft het gebruik van drinkwater in bepaalde stadia van zijn productieproces vervangen door kanaalwater. Door het wasmiddel geconcentreerder te maken, is er ook minder water nodig bij elke wasbeurt.
Een bedrijf dat actief is in de dakbedekkingsindustrie heeft zwaar geïnvesteerd in O&O en heeft een biologisch alternatief ontwikkeld voor bitumen, een aardoliederivaat, dat de grondstof is voor veel van zijn producten. Het heeft ook een specifiek gamma ontwikkeld op basis van 25% hoogwaardig gerecycleerd afval dat niet langer wordt gestort maar wordt hergebruikt in het productieproces.
Een bedrijf dat verse groenten en fruit van telers verkoopt optimaliseerde hun verpakkingsassortiment aan de hand van onder andere levenscyclusanalyse. Door de introductie en omschakeling naar kartonnen punnets voor aardbeien reduceerden ze het plastic verbruik met 500.000 kg per jaar.
Getuigenissen
Ergonomie - Getuigenis van TVH Parts (West-Vlaanderen)
Het Voka Charter Duurzaam Ondernemen vormde een extra stimulans en inspiratiebron voor de ergonomische kantoorherinrichting. De audit geeft feedback op je plannen en acties, en suggesties uit projecten van andere bedrijven.
Maar we vergaten ook onze logistieke afdeling niet. Samen met onze facility- en automatisatie-afdeling, een ergonome en de leverancier vormden we standaard pickingstations op heel wat punten om tot een ergonomische versie, die bovendien in de hoogte aanpasbaar is zodat medewerkers van gelijk welke grootte ze kunnen gebruiken. Al die inspanningen samen passen in onze doelstelling om onze medewerkers na hun loopbaan gezond met pensioen te kunnen laten gaan.
Duurzaam mobiliteit - Getuigenis van Sofico (Oost-Vlaanderen)
Sofico, een snelgroeiend Gents techbedrijf, gespecialiseerd in softwareoplossingen voor leasebedrijven, kijkt vandaag verder dan de keuze tussen benzine en diesel. In pilootprojecten met verschillende klanten werd Sofico’s Miles-platform uitgebreid zodat naast autofinanciering en -leasing ook andere, duurzame mobiliteitsoplossingen kunnen beheerd worden.
“Co-creatie met onze klanten staat centraal in al onze ontwikkelingen rond (het beheer van) nieuwe vormen van mobiliteit. De wisselwerking met onze klanten helpt de real-world behoeften goed te begrijpen en doelgericht zinvolle aanpassingen aan ons Miles pakket te maken.” zegt Jan Bouckaert, verantwoordelijke business development. Het integreren van mobiliteitsbudgetten, cafetariaplannen, fietsleasing, deelwagensystemen…, moet de bedrijven waaraan onze klanten mobiliteitsoplossingen leveren in staat stellen om een dynamisch mobiliteitsplan uit te bouwen. Dit moet tegelijkertijd overzichtelijk en beheersbaar blijven. Van klassieke leasing business naar smart mobility als het ware.”
Sofico zal de best practices uit dit pilootproject ook aan andere klanten ter beschikking stellen. Op die manier wil Sofico zijn rol in de transitie naar een duurzame mobiliteit ten volle benutten. Zo zorgt Miles er bijvoorbeeld voor dat de autovloot van een klant in Zuid-Korea in de toekomst niet enkel voor leasing gebruikt kan worden, maar dat deze leasewagens door hun bestuurders ook gedeeld kunnen worden met een lokale community. Het peer-2-peer delen van deze wagens compenseert vervolgens een deel van de maandelijkse te betalen leaseprijs. Autodelen met leasewagens dus.
Dat is ook waar BattMobility in Gent, waar Sofico recent een joint venture mee oprichtte, op inzet. De elektrische deelwagencommunity vond in Sofico een partner voor een sterke app die gebruikers maximaal ondersteunt in het delen van een wagen. De multimodale principes zijn mooi, maar moeten ook uitvoerbaar zijn in de praktijk. Door in te zetten op duurzame productinnovatie helpt Sofico bedrijven over de streep te trekken en hebben ze een wezenlijke impact op uw en onze mobiliteit.
Waterbeheer en duurzame energie - Getuigenis van Citrique belge (Vlaams-Brabant)
Citrique Belge uit Tienen maakt citroenzuur voor onder meer frisdranken en geneesmiddelen. Daarbij heeft het heel wat water nodig: zo’n 3,5 miljoen kubieke meter per jaar. Maar dat dreigt steeds minder makkelijk voorhanden te zijn en dus zet het bedrijf sterk in op innovatie. “Door meer in te zetten op hergebruik worden we minder afhankelijk van enkele bronnen, zoals de Gete en het grondwater, en beperken we de risico’s bij droogte”, aldus Citrique Belge.
Om in de toekomst problemen met waterbevoorrading te voorkomen, probeert Citrique Belge het met steeds minder water te doen. Zo is het bedrijf bezig met een waterscan in de productie en plant het om aanpassingen te doen om zo meer condensatiewater te hergebruiken. Bovendien zal er in 2021 een nieuwe waterinstallatie gebouwd worden waarin het gebruikte koelwater opgewaardeerd wordt tot drinkwaterkwaliteit in plaats van het rechtstreeks te lozen in de Gete. Daarnaast worden verouderde koelkringen omgebouwd naar moderne en efficiëntere kringen, hierdoor is er in 2020 een open koeltoren verwijderd. Al deze initiatieven zullen leiden tot meer gesloten watersystemen en bijgevolg een lager waterverbruik.
Ook duurzame energie staat hoog op de agenda. In de plaats van de verouderde energiecentrale kwam er een nieuwe energiecentrale met warmtekrachtkoppeling. Daarmee produceert Citrique Belge zijn eigen stoom en elektriciteit. De nieuwe energiecentrale stoot ook significant minder NOx-gassen uit dan de oude. Daarnaast laat de nieuwe energiecentrale verdere energiebesparingen toe, zo zal er in 2021 een warmtenet gecreëerd worden dat resterende warmte uit de rookgassen haalt.
Elke Vlaamse onderneming of organisatie kan zich kandidaat stellen voor deelname aan het VCDO, ongeacht grootte van de onderneming, aantal werknemers of aard van de activiteit. De enige voorwaarde is het engagement om te voldoen aan de sociale, welzijns- en milieuwetgeving en het opmaken en realiseren van een actieplan.
Wil je zelf deelnemen of gewoon meer weten over het VCDO neem dan contact op met:
Helen Jacobs, projectmanager duurzaam ondernemen Voka
